Rebellionen II

Abstract

Diese Studie untersucht, wie Figuren in ausgewählten modernen Sanskrit-Erzählungen auf Beeinträchtigungen durch traditionelle soziale und religiöse Normen reagieren. Die moderne Sanskrit-Kurzepik (laghukathā) ist trotz ihrer großen Textmenge seit dem späten 19. Jahrhundert ein kaum erschlossenes Forschungsfeld; insbesondere Prosa aus der Zeit nach der indischen Unabhängigkeit wurde bisher nur selten literaturwissenschaftlich analysiert. Auf der Grundlage von zehn Erzählungen aus den Jahren 1954 bis 2015, verfasst von Autorinnen und Autoren aus verschiedenen indischen Bundesstaaten, rekonstruiert die Arbeit die Konfliktdynamiken, die entstehen, wenn individuelle Bedürfnisse mit tradierten Normen familialer Autorität, arrangierter Ehe, Ritualen und sozialer Kontrolle kollidieren.<br /> Methodisch rückt die Untersuchung die Perspektive der literarischen Figuren in den Mittelpunkt und verbindet textnahe Analyse mit einem interdisziplinären Zugriff auf anthropologische, rechtshistorische und soziologische Quellen. "Erfundene Traditionen" im Sinne Hobsbawms werden ebenso berücksichtigt wie die Frage nach der Welthaltigkeit der Erzählungen, die durch externe Datensätze überprüfbar gemacht wird.<br /> Die Ergebnisse zeigen, dass Rebellion in diesen Erzählungen überwiegend als alltagspraktische, individuell angepasste Strategie erscheint, als Widerstand gegen konkrete Akteurinnen und Akteure innerhalb traditioneller Strukturen. Reaktionen reichen von Kompromissbildung und emotionalem Rückzug bis hin zu Flucht, Individualisierung und punktueller Auflehnung. Die Rebellionen sind komplex ausgestaltet und in den Narrationen häufig erfolgreich. Die Studie demonstriert, dass moderne Sanskrit-Kurzepik ein bedeutendes, bisher unterschätztes Korpus für die Erforschung sozialer Normenkonflikte, individueller Handlungsspielräume und kultureller Wandelprozesse im modernen Indien darstellt.

This study examines how characters in selected modern Sanskrit short stories respond to infringements caused by traditional social and religious norms. Despite its considerable volume since the late nineteenth century, modern Sanskrit short fiction (laghukathā) remains a largely unexplored field; prose written after Indian independence has received particularly little scholarly attention. Drawing on ten stories composed between 1954 and 2015 by authors from various Indian states, the study reconstructs the dynamics of conflict that arise when individual needs collide with traditional norms surrounding familial authority, arranged marriage, ritual obligations, and mechanisms of social control.<br /> Methodologically, the analysis centers the perspectives of the literary characters and combines close reading with an interdisciplinary engagement with anthropological, legal-historical, and sociological sources. "Invented traditions" in Hobsbawm's sense are taken into account, as is the question of the narratives' embeddedness in verifiable social realities, assessed through external datasets.<br /> The findings demonstrate that rebellion in these stories appears predominantly as an everyday, individually calibrated strategy—resistance directed not at the system as a whole but at specific actors within traditional structures. Responses range from compromise formation and emotional withdrawal to flight, individualization, and targeted acts of defiance. The rebellions are complex in form and mostly successful within the narrative frameworks. The study shows that modern Sanskrit short fiction constitutes a significant yet understudied corpus for investigating conflicts surrounding social norms, individual agency, and processes of cultural transformation in modern India.

अस्मिन् प्रबन्धे आधुनिकसंस्मृतिलिखितेषु लघुकथासु चयनितचरितानां पारम्परिक-सामाजिक-धार्मिक-नियमैः जन्येषु अवरोधेषु कथं प्रतिसादः दत्तः इति परीक्ष्यते। उन्नविंशतितमशताब्दस्य उत्तरार्धात् आरभ्य विस्तीर्णं स्यात् अपि आधुनिकसंस्कृतलघुकथासाहित्यं अल्पमेव परिशीलितम्; विशेषतः स्वातन्त्र्योत्तरकाले प्रकाशितं गद्यरूपकं विरलम् एव साहित्यशास्त्रविद्भिः विविचितम्। १९५४–२०१५ इत्येतयोः मध्ये विरचितानां, विविधानां भारतीयराज्यानां लेखकानां लेखक्याश्च दशकथानां आधारेण, व्यक्तिनां स्वाभिलाषाः यदा पारम्परिकपारिवारिकाधिकारैः, नियोजितविवाहेन, विधीनां पालनेन, सामाजिकनिग्रहेन च सह सङ्घट्टन्ते तदा उत्पन्नानां संघर्षानां गतिः पुनर्निर्मीयते। पद्धतिशः अस्य अध्ययनस्य केन्द्रभूतं चरितानां द‍ृष्टिकोणग्रहणम्। सूक्ष्मपाठनं नृसामाजिक-विधिशास्त्रीय-समाजिकविज्ञानसम्बद्धैः बहुविधैः प्रमाणैः सह संयोज्यते। होब्स्बाम् उक्तानां "कृतकपरम्पराणां" विचारः, कथानां "विश्वसामान्यत्वस्य" च परीक्षणं बाह्यदत्तांशैः सन्दृश्यते। अस्याः समीक्षायाः निष्कर्षाः दर्शयन्ति यत्, एतासु कथासु प्रतिपादनं विद्रोहस्य प्रायः नित्यजीवनाधारितं व्यक्तिगतम् उपायम्— न तु समग्रव्यवस्थाया एव विरोधः, किन्तु पारम्परिकसंरचनासु निवसन्ति ये जनाः तेषां प्रति प्रतिरोधरूपः। प्रतिक्रियाः संधिविनिर्माणात्, भावनिकनिवृत्तेः, पलायनस्य, व्यक्तीकरणस्य, क्वचिद् धिक्कारस्य च व्याप्नुवन्ति। विद्रोहाः जटिलरूपेण निरूपिताः, कथासु च सफलाः भवन्ति। अन्ततः, आधुनिकसंस्कृतलघुकथासाहित्यं सामाजिक-नियमविरोधानां, व्यक्तिशक्तेः, सांस्कृतिकपरिवर्तनप्रक्रियाणां च अध्ययनाय अद्यावधि न्यूनमूल्यीकृतं, किन्तु अत्यन्तं महत्वपूर्णं corpus इति प्रदर्श्यते।